સ્વસ્થ જીવન જીવવામાં ઊંઘ અને વર્કઆઉટની ભૂમિકા

Last updated on October 7th, 2024 at 05:10 pm

સ્વસ્થ જીવન જીવવું સરળ લાગે છે, પરંતુ તેના માટે જરૂરી શિસ્ત અને પ્રતિબદ્ધતાને ધ્યાનમાં લેવું તે એટલું જ મુશ્કેલ છે. દરેક વ્યક્તિ જીવનમાં પડકારોનો સામનો કરે છે, અને આપણી માનસિક, ભાવનાત્મક અને શારીરિક સુખાકારીની સાચી કાળજી લેવા માટે આપણને હંમેશા વધુ સમયની જરૂર હોય છે. પરંતુ આપણે એટલું જ સ્વસ્થ છીએ જેટલું આપણે બનવાનું પસંદ કરીએ છીએ.

નવા યુગની આદતો અને જીવનશૈલી લાંબી બીમારીઓ તરફ દોરી રહી છે. તેથી, શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે યોગ્ય માત્રામાં પાણીનું સેવન, ઊંઘ અને તંદુરસ્ત જીવનશૈલીની કસરત જરૂરી છે. આ લેખમાં, અમે તંદુરસ્ત જીવન જીવવામાં ઊંઘ અને વર્કઆઉટની ભૂમિકા વિશે જાણીશું.

સર્કેડિયન લય અને ઊંઘ ચક્ર

સર્કેડિયન રિધમ એ કુદરતી શારીરિક ચક્ર છે જે મનુષ્યની ઊંઘ-જાગવાની પદ્ધતિને નિયંત્રિત કરે છે. આ લયમાં આશરે 24-કલાકના ચક્રનો સમાવેશ થાય છે જે પ્રકાશ-શ્યામ ચક્ર દ્વારા નિયંત્રિત થાય છે. હાયપોથેલેમસમાં સ્થિત મગજની મુખ્ય ઘડિયાળ આ ચક્રનું નિયમન કરે છે. આ સર્કેડિયન લય આપણા ઊંઘ-જાગવાના ચક્રને પણ પ્રભાવિત કરે છે, જે અસર કરે છે કે આખો દિવસ આપણે કેટલા સજાગ અને નિંદ્રા અનુભવીએ છીએ. એકંદર શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે તંદુરસ્ત ઊંઘ ચક્ર મહત્વપૂર્ણ છે, અને આ લયમાં વિક્ષેપ ઊંઘમાં મુશ્કેલીઓ અને જીવનની ગુણવત્તામાં ઘટાડો તરફ દોરી શકે છે.

સર્કેડિયન રિધમ્સ આપણને દિવસ દરમિયાન જાગૃત રાખે છે અને રાત્રે સૂઈ જાય છે, તેથી આપણા શરીરના આવશ્યક કાર્યો થઈ શકે છે.

આ લય અમુક હોર્મોન્સ સાથે જોડાયેલી છે, જેમ કે મેલાટોનિન અને કોર્ટિસોલ, જે આપણા શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્યમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. નિયમિત ઊંઘના સમયપત્રકને અનુસરીને, આપણે ખાતરી કરી શકીએ છીએ કે આપણું શરીર યોગ્ય માત્રામાં આ હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરે છે, જે આપણને પૂરતો આરામ અને દિવસ દરમિયાન સજાગ રહેવાની મંજૂરી આપે છે.

વધુમાં, નિયમિત ઊંઘ આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો કરી શકે છે અને તણાવ અને ચિંતા સાથે સારી રીતે વ્યવહાર કરવામાં મદદ કરે છે.

આ રીતે, લય પુનઃસ્થાપિત ઊંઘની સુસંગત પેટર્ન સ્થાપિત કરે છે જે અમને અમારી પ્રેરણા અને ધ્યાન જાળવવા માટે સક્ષમ બનાવે છે. ઊંઘના અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો તમને સ્વસ્થ જીવન જીવવામાં મદદ કરી શકે છે.

પૂરતી ઊંઘ લેવાના ફાયદા

સેલ્યુલર રિસ્ટોરેશન

આપણા કોષો વધે છે અને પોતાને સુધારે છે. અને જ્યારે આપણે ઊંઘીએ છીએ, ત્યારે શરીર સ્નાયુઓનું સમારકામ, વધતી પેશીઓ, હોર્મોન્સ મુક્ત કરવા અને પ્રોટીનનું સંશ્લેષણ (જ્યારે આપણા કોષો કાર્ય કરવા માટે પ્રોટીન બનાવે છે) સહિતના કાર્યો કરે છે.

ભાવનાત્મક સુખાકારી

અમારી ભાવનાત્મક સુખાકારી ઊંઘ દ્વારા નોંધપાત્ર રીતે પ્રભાવિત થાય છે. તે સારી ઊંઘનો એક શ્રેષ્ઠ ફાયદો છે કારણ કે તે આપણા મગજના તે ક્ષેત્રોમાં કામ કરે છે જે લાગણીઓને નિયંત્રિત કરે છે. તેઓ ખાસ કરીને સખત મહેનત કરે છે જ્યારે આપણે ઊંઘીએ છીએ, સામાન્ય કામગીરી જાળવી રાખીએ છીએ અને ભાવનાત્મક સ્થિરતાને પ્રોત્સાહન આપીએ છીએ.

જ્યારે આપણે ઊંઘથી વંચિત હોઈએ છીએ ત્યારે આપણે ભાવનાત્મક રીતે વધુ પડતી પ્રતિક્રિયા આપવાનું, ગુસ્સો અથવા ઉતરતી કક્ષાનો અનુભવ કરવા અથવા ભય પ્રતિભાવ દર્શાવવા માટે વધુ સંવેદનશીલ હોઈએ છીએ. કારણ કે આપણા મગજમાં ભાવનાત્મક કેન્દ્ર નવલકથા ઉત્તેજના (લડાઈ અથવા ઉડાન) ને સમાયોજિત કરવા અને સમજવા માટે સંઘર્ષ કરે છે. આ બધું પોતાની જાતને ભાવનાત્મક રીતે વિતાવી શકે છે.

ઇન્સ્યુલિન કાર્ય

આપણા કોષો ગ્લુકોઝ (ખાંડ) નો બળતણ તરીકે ઉપયોગ કરે છે, ઇન્સ્યુલિનને આભારી છે. જો કે, જો આપણી પાસે ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર હોય, તો આપણા કોષો હોર્મોનને જોઈએ તે રીતે પ્રતિક્રિયા આપશે નહીં, જે રક્ત ખાંડનું સ્તર વધારે છે અને આપણને ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ માટે જોખમમાં મૂકે છે. કારણ કે તે સેલ નવીકરણ અને સમારકામને સક્ષમ કરે છે, એવું માનવામાં આવે છે કે ઊંઘ આપણને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર સામે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરે છે. આ સૂચવે છે કે તેઓ નિયમિતપણે કાર્ય કરે છે અને ગ્લુકોઝને અસરકારક રીતે ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરવા માટે અમારા ઇન્સ્યુલિન હોર્મોન્સ સાથે સહયોગ કરે છે.

ઊંઘનો અભાવ ઇન્સ્યુલિનના કાર્ય પર ગંભીર અસર કરી શકે છે અને કોર્ટિસોલ જેવા વધુ તણાવના હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરે છે. અને આ બ્લડ સુગર લેવલ વધારી શકે છે. આ ઉપરાંત, ઊંઘનો અભાવ પણ ભૂખ અને તૃષ્ણામાં વધારો તરફ દોરી શકે છે, જે ડાયાબિટીસની અસરોને વધુ વધારી શકે છે. તેથી, તંદુરસ્ત ઇન્સ્યુલિન કાર્ય જાળવવા માટે દરરોજ રાત્રે પૂરતી શાંત ઊંઘ મેળવવી મહત્વપૂર્ણ છે.

રોગપ્રતિકારક શક્તિ

જ્યારે આપણે સૂઈએ છીએ ત્યારે આપણું શરીર એન્ટિબોડીઝ ઉત્પન્ન કરે છે અને સાયટોકીન્સ છોડે છે, જે આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને નિયંત્રિત કરવા માટે નિર્ણાયક છે. ઊંઘની અછત વારંવાર વધુ ગંભીર અથવા સતત રોગો અથવા ઉચ્ચ-તણાવના સ્તરમાં પરિણમે છે કારણ કે જ્યારે આપણે બીમાર હોઈએ અથવા ઘણા તણાવમાં હોઈએ ત્યારે આપણને વધારાના સાયટોકાઈન્સની જરૂર પડે છે. આ જ કારણ છે કે જ્યારે આપણે બીમાર હોઈએ ત્યારે આપણને સામાન્ય રીતે વધારાની ઊંઘની જરૂર પડે છે.

જ્યારે તમે ઊંઘો છો, ત્યારે તમારું શરીર ચેપ અને બીમારી સામે લડવા માટે જરૂરી હોર્મોન્સ અને પ્રોટીન ઉત્પન્ન કરે છે. અધ્યયનોએ દર્શાવ્યું છે કે જે લોકો પૂરતી ઊંઘ લેતા નથી તેઓને શરદી અથવા અન્ય બીમારી થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.

વધુમાં, જેઓ પૂરતી ઊંઘ લેતા નથી તેઓમાં ચોક્કસ એન્ટિબોડીઝનું સ્તર ઓછું હોવાનું જાણવા મળ્યું છે જે શરીરને ચેપથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. તેથી, મજબૂત રોગપ્રતિકારક શક્તિ જાળવવા અને બીમારીથી બચવા માટે પૂરતી સારી ગુણવત્તાની ઊંઘ મેળવવી મહત્વપૂર્ણ છે.

સ્વસ્થ હૃદય

હાઈ બ્લડ પ્રેશર, બળતરામાં વધારો, કોર્ટિસોલનું સ્તર વધવું, સ્થૂળતા અને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર જેવા હૃદય રોગ માટેના ઘણા જોખમી પરિબળો સાથે ઊંઘનો અભાવ હોવાનું માનવામાં આવે છે.

વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે

વજન ઘટાડવાનો સૌથી મોટો અભિગમ કસરત અને સ્વસ્થ આહાર છે. વજન ઘટાડવા માટે તમારે શારીરિક પ્રવૃત્તિ શરૂ કરવી પડશે. વધારાની કેલરીને ઉપયોગી ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરવું, જેને તમારે શ્વાસ લેવા, બોલવા, ચાલવા, કસરત કરવા અને સેલ્યુલર ઑપરેશન્સ કરવાની જરૂર છે, તે તમને વધારાનું વજન ઘટાડવામાં મદદ કરશે.

પૂરતી ઊંઘ લેવાથી લેપ્ટિન અને ઘ્રેલિન જેવા હોર્મોન્સનું નિયમન કરવામાં મદદ મળે છે, જે ભૂખ અને ભૂખને નિયંત્રિત કરે છે. જ્યારે આપણને પૂરતી ઊંઘ ન મળે, ત્યારે આપણું શરીર ઘ્રેલિન હોર્મોનનું વધુ ઉત્પાદન કરે છે, જેનાથી ભૂખ વધે છે. ઊંઘની અછત એ હોર્મોન્સને પણ વિક્ષેપિત કરે છે જે આપણા ઉર્જા સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે, જેનાથી ઝડપી ઉર્જા વધારવા માટે બિનઆરોગ્યપ્રદ નાસ્તો મેળવવાની શક્યતા વધારે છે.

જે લોકો પર્યાપ્ત ઊંઘ લે છે તેઓ અતિશય ખાય તેવી શક્યતા ઓછી હોય છે અને તેઓ તંદુરસ્ત ખોરાકની પસંદગી કરે છે. સારી ઊંઘની આદતો ઉર્જાનું સ્તર વધારીને, હોર્મોન્સનું નિયમન કરીને અને તૃષ્ણાને ઘટાડીને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.

વર્કઆઉટના ફાયદા

સ્નાયુઓ અને હાડકાંને મજબૂત બનાવે છે

તમારા હાડકાં અને સ્નાયુઓ સારી સ્થિતિમાં હોવા જોઈએ. 30 વર્ષ પછી, તમે સામાન્ય રીતે તમારી ઉંમરની સાથે હાડકાની ઘનતા અને સ્નાયુ સમૂહ ગુમાવવાનું શરૂ કરો છો. અને પરિણામે, 30 વર્ષથી વધુ ઉંમરની મોટી સંખ્યામાં સ્ત્રીઓને ઢીલી ત્વચા, સાંધામાં દુખાવો અને ઑસ્ટિયોપોરોસિસ થાય છે. તાકાત તાલીમ દ્વારા તમારા હાડકાંની ખનિજ ઘનતા વધારીને, તમે ઑસ્ટિયોપોરોસિસને અટકાવી શકો છો. સ્ટ્રેન્થ ટ્રેઇનિંગ સ્નાયુઓની તાકાત, સ્નાયુ સમૂહ અને સ્નાયુઓની સહનશક્તિ વધારે છે.

તણાવ ઘટાડે છે

જો તમે તણાવમાં છો, તો તમારે કસરત કરવી જોઈએ. સ્ટ્રેસને કારણે રાત્રે ઊંઘ આવવામાં મુશ્કેલી પડે છે, પરંતુ તે તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે. કસરતનો મુખ્ય ફાયદો એ તણાવમાં ઘટાડો છે. જો તમને ચિંતા થતી હોય, તો લટાર મારવા અથવા જોગ કરવા જાઓ; તમે મૂડમાં તફાવત જોશો.

હાઈ બ્લડ પ્રેશર ઘટાડે છે

હાઈ બ્લડ પ્રેશર (બીપી)ને કારણે હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક અને મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે. વધુમાં, તે મુખ્યત્વે બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર પેટર્ન, બેઠાડુ જીવનશૈલી અને વારસાગત જનીનો દ્વારા લાવવામાં આવે છે.

નિયમિત કસરત એ હાઈ બ્લડ પ્રેશર ઘટાડવાની સૌથી અસરકારક રીતોમાંની એક છે. વ્યાયામ તમારા હૃદયને વધુ અસરકારક રીતે ઓક્સિજનનો ઉપયોગ કરવામાં મદદ કરે છે, તેથી તેને લોહીને પંપ કરવા માટે વધુ મહેનત કરવાની જરૂર નથી. આ તમારી કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર સિસ્ટમ પરનો તાણ ઘટાડી શકે છે અને બ્લડ પ્રેશર ઘટાડી શકે છે. વ્યાયામ તમને તમારા વજન અને તણાવને નિયંત્રિત કરવામાં પણ મદદ કરી શકે છે, જે બે પરિબળો હાઈ બ્લડ પ્રેશરમાં ફાળો આપે છે.

તમારે દરરોજ ઓછામાં ઓછી 30 મિનિટની શારીરિક પ્રવૃત્તિનું લક્ષ્ય રાખવું જોઈએ. એરોબિક કસરતોના ઉદાહરણો જે બ્લડ પ્રેશરને ઓછું કરવામાં મદદ કરી શકે છે તેમાં ચાલવું, દોડવું, તરવું અને બાઇકિંગનો સમાવેશ થાય છે. સ્ટ્રેન્થ-ટ્રેનિંગ એક્સરસાઇઝ, જેમ કે વેઇટલિફ્ટિંગ, પણ મદદ કરી શકે છે.

કેન્સરનું જોખમ ઘટાડે છે

મૃત્યુ તરફ દોરી જતા મુખ્ય કારણોમાંનું એક કેન્સર છે. તે ખામીયુક્ત પ્રોટીન ઉત્પન્ન કરતા ખામીયુક્ત જનીનોથી પરિણમે છે, જે અનિયમિત કોષ વિભાજનનું કારણ બને છે. જ્યારે કોષો શરીરના અન્ય ભાગોમાં ફેલાય છે, ત્યારે તે હાનિકારક બને છે. નિયમિત કસરત કેન્સરનું જોખમ ઘટાડે છે અને કેન્સરની સારવાર મેળવનારાઓને ફાયદો થાય છે.

પીઠનો દુખાવો ઓછો કરે છે

સમગ્ર વિશ્વમાં, 540 મિલિયન લોકો પીઠની નીચેની તકલીફથી પીડાય છે.અને વારંવાર વ્યાયામ એ તેનાથી છુટકારો મેળવવાનો એકમાત્ર રસ્તો છે. પીઠના નીચેના ભાગમાં સ્નાયુઓ અને હાડકાંને ખેંચતી કસરતો ફાયદાકારક છે. અભ્યાસ મુજબ, પીઠનો દુખાવો ધરાવતા 10 અને 50 ટકા લોકોને કસરતથી રાહત મળી છે. અગ્રવર્તીથી પશ્ચાદવર્તી સુધીની સ્થિતિને સતત બદલવા માટે નીચલા પીઠની જરૂર હોય તેવા વર્કઆઉટ્સ ટાળો.

વર્કઆઉટ્સ કરોડરજ્જુને ટેકો આપતા સ્નાયુઓને મજબૂત કરીને, લવચીકતા વધારીને અને મુદ્રામાં સુધારો કરીને પીઠનો દુખાવો ઘટાડી શકે છે. મુખ્ય સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવવું, જેમ કે પેટ અને પીઠના સ્નાયુઓ, કરોડરજ્જુ પરના તાણને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે અને સ્થિરતા અને ટેકો આપે છે. સ્ટ્રેચિંગ લવચીકતા સુધારવા, કરોડરજ્જુ પર દબાણ ઘટાડવામાં અને પીઠના નીચેના ભાગમાં ગતિની શ્રેણી વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. સારી મુદ્રા જાળવવાથી કરોડરજ્જુ પરનું દબાણ પણ ઘટાડી શકાય છે અને પીઠનો દુખાવો અટકાવવામાં મદદ મળે છે.

તમને લવચીક બનાવે છે

જ્યારે તમે કસરત કરો છો ત્યારે તમારા હાડકાં અને સ્નાયુઓ વધુ લવચીક હોય છે. કોલેજિયેટ એથ્લેટ્સને સંડોવતા અભ્યાસમાં, અમેરિકન સંશોધકોએ શોધ્યું કે જે વ્યક્તિઓ યોગનો અભ્યાસ કરે છે તેઓ ન કરતા લોકો કરતા વધુ લવચીક હતા. વૃદ્ધ વ્યક્તિઓના સ્નાયુઓ અને હાડકાંમાં ગતિની શ્રેણી કસરત દ્વારા વધારી શકાય છે. વૃદ્ધ વ્યક્તિઓ માટે, માત્ર ત્રીસ મિનિટની કસરત, દર અઠવાડિયે ત્રણથી પાંચ દિવસ, લવચીકતા વધારી શકે છે અને ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો પ્રદાન કરી શકે છે.

નિષ્કર્ષ

તેમના વ્યસ્ત સમયપત્રક અને બહારના સમયના અભાવને લીધે, ઘણા લોકો બેઠાડુ જીવનશૈલી જીવે છે (જેમાં ઓછી શારીરિક પ્રવૃત્તિ અને વધુ બેઠક શામેલ છે) અને કસરત માટે પૂરતો સમય ફાળવતા નથી. પરંતુ નિયમિત, ઓછામાં ઓછી વિનમ્ર, વ્યાયામ સુનિશ્ચિત કરવાથી વિવિધ સ્વાસ્થ્ય લાભો મળે છે. વ્યાયામ અને તંદુરસ્ત જીવનશૈલી એ લાંબા અને સુખી જીવનની ચાવી છે.

ઊંઘ એ સ્વસ્થ જીવનશૈલીનો આવશ્યક ભાગ છે. દરરોજ રાત્રે પૂરતી ઊંઘ લેવાથી જ્ઞાનાત્મક કાર્યને સુધારવામાં, તણાવ ઘટાડવામાં, માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્યને વધારવામાં અને એકંદર સુખાકારીમાં સુધારો કરવામાં મદદ મળે છે. શરીરના ઉર્જા સ્તરને પુનઃસ્થાપિત કરો, તમારા શ્રેષ્ઠ રમત પ્રદર્શનને અનલૉક કરો અને સારી ઊંઘ સાથે દિવસભર તમારી એકાગ્રતામાં સુધારો કરો. પૂરતી ઊંઘ ન લેવાથી તમારું શરીર રોજિંદા જીવનની જરૂરિયાતોનો સામનો કરવામાં સક્ષમ નથી. તેનાથી સ્થૂળતા, ડાયાબિટીસ અને હૃદય રોગ જેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તંદુરસ્ત જીવનશૈલી જાળવવા માટે નિયમિત કસરત પણ મહત્વપૂર્ણ છે. ચાલુ વર્કઆઉટ્સ તણાવ ઘટાડવામાં, ઊર્જા અને મૂડને વધારવામાં અને શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદ કરે છે. દીર્ઘકાલીન સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિઓ વિકસાવવાનું જોખમ ઘટાડવા માટે કસરતોને તમારી દૈનિક પદ્ધતિ બનાવો.

તંદુરસ્ત પૂરવણીઓ માટે મેડકાર્ટ પસંદ કરો

તંદુરસ્ત જીવનશૈલીને પ્રોત્સાહિત કરવામાં પૂરક ખોરાક મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે. તેઓ ખોરાકમાં હાજર હોઈ શકે તેવા કોઈપણ પોષક અવકાશને ભરવામાં મદદ કરી શકે છે અને આવશ્યક વિટામિન્સ, ખનિજો અને અન્ય ઘટકો પ્રદાન કરવામાં મદદ કરી શકે છે જે એકલા ખોરાકમાંથી મેળવી શકાતા નથી.

નિયમિત સપ્લિમેન્ટ્સ વધારાની ઉર્જા પણ પ્રદાન કરી શકે છે અને તંદુરસ્ત રોગપ્રતિકારક શક્તિને ટેકો આપવામાં મદદ કરી શકે છે. વધુમાં, કેટલાક પૂરવણીઓ બળતરા ઘટાડવા, જ્ઞાનાત્મક કાર્યમાં સુધારો કરવા અને અમુક ક્રોનિક રોગોના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.

મેડકાર્ટ એ જેનરિક સપ્લિમેન્ટ્સ ખરીદવા માટે યોગ્ય સ્થળ છે. અમે ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા, ખર્ચ-અસરકારક પૂરવણીઓ અજેય કિંમતે ઑફર કરીએ છીએ જેથી તમારા શરીરને સતત જીવનની જરૂરિયાત માટે બળતણ આપવામાં મદદ મળે. તમામ પૂરવણીઓનું તબીબી પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે અને WHO-GMP ધોરણોને પૂર્ણ કરે છે

તમારા ઘર સુધી પહોંચાડવા માટે medkart.in, Android અને iOSએપ્લીકેશનો પર પૂરક ઓનલાઈન ઓર્ડર કરો.